در این قسمت قصد داریم تا نازک کاری در گچکاری ساختمان را به شما آموزش دهیم تا به بهترین شکل و کم هزینه ترین شیوه نازک کاری ساختمان خود را به دست بگیرید.

در مرحله اول برای نازک کاری در گچکاری ساختمان سطح دیوار را بطور کامل از خاک گچ آغشته نمایید, این شیوه موجب صرفه جویی در هزینه می شود به این علت که ملات شما ازران تر بدست می آید و همچنین ملات گچکاری بدست آمده دیرگیر تر و نسبت به گچ سفید سفید شکل پذیرتر نیز می باشد.

البته قبل از شروع کار باید بدانیم ملات گچ و خاک چگونه به دست می آید:

باید ابتدا خاک رس را الک کنیم بعد از الک به گچ اضافه می کنیم. زودگیری همان قدرت گچ می باشد که نسبت مخلوط بدست آمده به زود گیری بستگی زیادی دارد. اگر گچ مورد استفاده شما زود گیر تر است پس حتما از خاک رس بیشتری باید استفاده کنید و به اصطلاح پنجاه پنجاه می باشد.

در مرحله دوم باید مخلوط به دست آمده را در اصطلاح بنایی داخل استانبولی گذاشته و مقداری آب به آن اضافه کنیم سپس آب را روی آن می پاشند تا کلیه دانه های گچ با آب در تماس باشد. سپس آن قدر این مخلوط را به هم می زنیم تا کاملا یک نواخت شود و به صورت خمیری یک دست درآید.

حواستان باشد که قبل از انجام خاک گچ باید شمشه گیری و کار های دیگری مانند کروم بندی یا ناشاقولی های روی دیوار و هم تراز نبودن سقف و یا نواقصی همچون موج دار بودن آن از تمام سطوح گرفته و یکسان شود.

برای انجام این عملیات قبل از هرچیز نقطه ای را روی دیوار انتخاب کنید و با استفاده از گچ و ابزار ماله روی آن نقطه, یک نقطه صاف را ایجاد کنید. سپس به کمک شاقول این نقطه را به پایین انتقال دهید و در مرحله بعد سطحی کوچک را که هم تراز سطح بالا باشد را با استفاده از خاک و گچ روی دیوار ایجاد کنید. سپس با استفاده از همین روش در یک گوشه دیگر از دیگر مراحل بالا را مجددا انجام دهید. سپس یک ریسمان را بین دو نقطه بکشید و با فاصله ای به اندازه ۱ متر به ۱ متر از فضای زیر ریسمان، چند نقطه را با استفاده از ماله, خاک و گچ ایجاد کنید. تمام این نقطه ها را به گونه ای ایجاد کنید که هم تراز ریسمان قرار گیرند.

سپس باید خطی را با عرض چند سانتی متر در فواصل یک متر به یک متر بکشید فراموش نکنید قبل از این عمل باید یک عدد شمشه را که صاف است انتخاب کرده پس از آن به دو نقطه هم تراز و شاقولی در پایین و بالا متکی اتکا دهید و با استفاده از گچ و خاک پشت پشت آن را پر کنید. به این عمل که با اسفاده از آن خطوطی ریلی گچی روی دیوار ایجاد می شود شمشه گیری می گویند. حال می توانید مابین این خطوط ریلی گچی که برای نازک کاری در گچکاری ساختمان است را با گچ و خاک پر کنید و شمشه را روی سطح آن بکشید به تناسب صافی ریل گچی سطح گچکاری شده نیز تخت می شود.

لازم به ذکر است که کارخانه ها نیز گچ های مخصوص و گچ خاک مخصوص زیر کار آماده را نیز تولید می کنند که بدون نیاز به مخلوط کردن با خاک در کارگاه ها برای نازک کاری در گچکاری ساختمان در کارگاه ها از آن بهره می برند.

این نکته مهمی است که از بالا شروع کنیم چراکه در غیر این صورت قسمت بالای به سمت پایین روانه می شود و قسمت پایین را خراب می کند. برای انجام گچ خاک و گچ سفید در نازک کاری در گچکاری ساختمان عموما در ابتدا بالا دست کشیده می شود, بالا دست در اصطلاح همان نیمه بالایی دیوار است.

پس از اینکه قسمت بالا دست اجرا شد به سراغ نیمه باقی مانده در قسمت پایین می رویم.

پس از خشک شدن نیمه بالایی و پایینی شروع به سفید کاری می کنیم. حواستان باشد که همیشه ملات کمی در استانبولی درست کنید چرا که ملات گچ زود گیر است. هنگام ساختن ملات گچ باید درون ظرف استانبولی آب بریزیم سپس پودر گچ را داخل ظرف بپاشید و آنقدر هم بزنید تا دوغابی یک دست به دست آید.

پس چند دقیقه که گچ خود را گرفت آن را با استفاده از ماله روی دیوار می کشیم. طرز کار بدین صورت است که در ابتدا به اندازه یک مشت گچ روی ماله قرار می دهیم وسپس ماله را از جهت پایین به بالا می کشیم. حواستان باشد که زاویه سطح ماله را با دیوار که حدود ۴۵ درجه می باشد رعایت کنیم و تدریجا ماله را به سمت بالا می کشیم و زاویه آن با دیوار کم و کمتر می شود تا در آخر به ۱۰ درجه برسد, اگر ماله را مماس به دیوار بکشیم ملات گچ به ماله می چسبد و از روی دیوار بلند می شود.

برای نازک کاری در گچکاری ساختمان نحوه کار به این صورت است که حدود یک مشت گچ را روی ماله گذاشته و از پایین به بالا می‌کشند. سطح ماله باید در ابتدا نسبت به دیوار زاویه حدود ۴۵ درجه داشته و به تدریج که ماله را به سمت بالا می‌کشیم زاویه ماله با دیوار کمتر می‌شود تا در نهایت به حدود ۱۰ درجه برسد. به این تکنیک، تکنیک ماله باز و بسته گفته می‌شود. زیرا ابتدا زاویه سطح ماله با دیوار زیاد است و سپس به تدریج کم می‌شود. باید دقت داشت که ماله را نباید به طور کامل به دیوار مماس کرد زیرا در این صورت ملات گچ به آن می‌چسبد و از سطح دیوار بلند می‌شود.

و برعکس اگر زاویه ماله با دیوار خیلی زیاد باشد خط عمیقی روی دیوار به جا می گذارد و گچ را از روی دیوار می کند در نتیجه برای نازک کاری در گچکاری ساختمان  زاویه ماله با دیوار بسیار مهم می باشد.

بعد از اینکه سطح مورد نظر گچ اندود شد بوسیله شمشه کش یا ماله کش دوباره رد های ماله ها را از بین می بریم. در حالت عادی گچ سفید روی دیوار که قبلا خاک شده ضخامتی ۰/۵ سانتیمتری دارد.

برای نازک کاری در گچکاری ساختمان باید به این نکته توجه داشت که گچ زود گیر است پس نمی توان سطح آن را صاف نمود درنتیجه قبل از آن که گچ خشک شود روی سطح آن یک لایه گچ کشته با ضخامت بسیار کم می کشیم و بوسیله ماله به خوبی پرداخت می کنیم تا سطحی کاملا صاف به دست آید.

شاید این سوال در ذهنتان باشد که کشته ملات چیست و از چه طریق به دست می آید؟ گچی است که دیگر سخت نمی شود. برای به دست آوردن گچ کشته ابتدا باید پودر گچ را از الک با تور بسیار ریز گذراند و بعد از آن آن را مانند ملات روی آب پاشاند. باید مخلوط گچ و آب را به مدت ۱۰ الی۱۵ دقیقه با دست به هم بزنید تا سفت نشود و مخلوطی کاملا یک نواخت به دست آید. این گچ تنه در اثر تبخیر سح آن خشک می شود و هرگز سخت نمی شود دقیقا به همین دلیل است که به کارگران زمان می ذهد تا سطوح وسیعی را سیقلی نمایند. این عمل نواقصی هم به همراه دارد زیرا امکان سفیدک زدن بر سطح کار هست. که می توان برای جلوگیری از گچ عاج استفاده کنیم اما باید توجه داشت که مقادیر کمی از این ملات ساخت تا از پرت کار جلوگیری کنیم.

چگونگی انجام گچ پاششی

ماشین های گچ پاشی طوری طراحی شده اند که گچ را به نسبت خاصی همراه با آب مخلوط می کند و بعد با پمپی خمیر حاصل را به سر نازل گپ پاش هدایت می کند. در سر نازل لواه دیگری تعبیه شده که به قسمت پمپ هوای فشرده متصل است.ماشین این مخلوط را به هوا می پاشد. مرحله بعدی صاف کردن گچ به کمک شمشه دستی می باشد، در همین حین کار تراز کردن را هم انجام می دهیم. از لحاظ اقتصادی به صرفه تر است که از شیوه گچکاری با گچ پاششی تنها در فضاهای بزرگ استفاده کنیم. به دلیل دیرگیر بودن گچ پاششی ، تیم اجرایی گچکاری زمان کافی برای شمشه کشی را به دست می آورد. از مزیت های این روش این است که دیگر مرحله گچ و خاک را احتیاج نداریم و حذف خواهد شد. این گچ پاششی می تواند تا ضخامت ده سانتی متر و بدون واسطه روی بتن پاشیده شود. در روش گچکاری پاششی هدررفت گچ بسیار کم است و این به این دلیل است که بسته بندی گچ مستقیما داخل دستگاه ریخته می شود. همچنین گچ پاششی ضد رطوبت و ضد ترک می باشد.

تقریبا صد دقیقه زمان لازم است تا گچ پاششی به گیرش اولیه برسد.

مورد مهم ۱: اگر برای ساختمانی از دیوارهای هبلکس استفاده می کنید, اگر تیم اجرایی دیوار تمیز کار کند و دیواره را به خوبی شاقول کند، می توانید مرحله گچ و خاک را انجام ندهید و بلافاصله مرحله گچ سفید را اجرایی کنید.

مورد مهم ۲: در قسمت هایی که از رابیتس استفاده شده است (مانند دیوارها و سقف ها) مرحله گچ و خاک را انجام نمی دهیم و بلافاصله مرحله گچ سفید گچکاری را اجرایی می کنیم.

کارکنان و زمان اجرای گچکاری:

تیم های گچکاری به طور عادی شامل یک استادکار گچکاری و یک شاگرد گچکاری ساختمان است. بعضی اوقات هم ممکن است که تیم گچکاری شامل دو استاد کار گچکاری و یک شاگرد گچکاری باشد. وظیفه استادکارهای گچکاری, مالیدن گچ روی سطح دیوار و سقف، شمشه کشی و در نهایت ماله کشی دیوار است و وظیفه شاگرد گچکاری ساختن گچ در ظرف های استانبولی و همچنین رساندن این گچ ساخته شده به استادکارها می باشد. اگر حجم پروژه بیشتر باشد, می توان به صورت همزامان از چند تیم گچکاری با ساختار بالا استفاده کرد. اگر بخواهید که سرعت انجام کار گچکاری را بالاتر ببرید، باید زیرکار خوبی داشته باشید و از استادکارهای ماهر کمک بگیرید. یکی از ملموس ترین موارد، پروژه اجرای گچکاری سقف می باشد که به زمان بیشتری نیاز دارد. اجرای گچکاری روی سطح رابیتس نیز از همین گونه موارد است که به زمان بیشتری نیاز دارد. اما به طور کلی و میانگین میتوان این گونه گفت که هر تیم گچکاری ساختمان شامل یک استاد کار خبره و یک شاگرد گچکاری در هر روز کاری می تواند با ارتفاع رایج سه متر و مساحتی در حدود چهل متر مربع از گچ و خاک و مساحتی در حدود پنجا متر مربع از گچ سفید راروی دیوارهای هبلکس یا بلوک سفال اجرایی کنند. اما همانطور که در بندهای پیشین به آن اشاره کردیم اگر از روش گچکاری پاششی استفاده کنیم، سرعت اجرای کار به مقدار قابل توجهی افزایش می یابد. تا جایی که تیم گچکاری می تواند روزانه حدود سیصد متر مربع از دیوار را گچکاری کند.

دستگاه هایی که برای گچکاری مورد نیاز است:

دستگاه ای لازم برای گچکاری سنتی:

• اگر لازم باشد داربست, بشکه و تخته
• ماله
• همزن دستی
• شمشه چوبی، آهنی یا آلومینیومی
• کاردک
• تراز
• سیمان
• لیسه پلاستیکی
• شاقول

دستگاه های لازم برای گچکاری پاششی:

• ماشین گچ پاش
• پمپ باد

هزینه گچکاری ساختمان:

معمولا برای اجرای عملیات زیر کار و همچنین رویه سنتی ( با گچ سفید و خاک و گچ ) در روش گچکاری پاششی, قیمتی یکسان و برابر حدود ده تا دوازده هزار تومان برای هر متر مربع در نظر می گیرند. اما قیمت مصالح گچکاری پاششی از مصالح گچکاری سنتی گران تر است. برای خرید هر کیسه از گچ پلیمری پاششی هزینه ای بین شش تا ده هزار تومان را باید مد نظر قرار دهید.  هر کیسه از گچ پاششی به طور معمول ۳۰ کیلوگرم وزن دارد و برای پوشش دادن حدود سه متر مربع از دیوار کافی می باشد.

مورد مهم: برای گچکاری بدون شمشه کشی (با ماله) قیمت کمتری در نظر گرفته می شود که معمولا نصف قیمت می باشد.

آب و هوای مناسب برای گچکاری ساختمان:

اگر در دمای زیر صفر درجه اقدام به اجرای عملیات گچکاری کنید، گچیخ می زند و به دنبال آن گچ فاسد می شود. اما همانطور که می دانید این مشکل هم راه حل هایی مانند عایق کردن پنجره ها و درب های ساختمان تا پایان عملیات گچکاری و خشک شدن گچ و همچنین بهره بردن از لوازم گرمایشی مانند بخاری و هیترها و استفاده از آب گرم برای ساختن ملات.

نگهداری از گچکاری ساختمان

زمانی که عملیات گچسفید گچکاری ساختمان به پایان رسید, از خراش دادن و وارد کردن ضربه به سطح گچکاری شده خودداری کنید. برای محافظت بهتر از گچکاری بهتری است که از هنر نقاشی یا کاغذ دیاری روی سطح مورد نظر استفاده کنید.

اجرای متوالی عملیات گچکاری ساختمان

مراحل اجرای عملیات گچ و خاک پس از مراحل زیر انجام می شود:

1. تیغه چینی دیوارهای خارجی و داخلی
2. لوله گذاری تاسیسات مکانیکی و برقی ساختمان
3. اجرای رابیتس و سقف کاذب
4. کاشی کاری
5. کف سازی

بعد از اتمام عملیات های بالا، عملیات گچ سفید گچکاری ساختمان به اجرا در می آید. اگر برای سقف کاذب از کناف ها استفاده کنید، این عملیات را می توانید بعد از عملیات گچ سفید انجام دهید. برای جلوگیری از آسیب دیدگی لوله های تاسیساتی کارشده در کف ساختمان، پیش از انجام سفیدکاری, کف سازی را انجام دهید. زمان انجام عملیات سرامیک کاری کف ها و همچنین نصب نما و پنجره ها چندان مهم نیست. یعنی می توانید آن را قبل یا بعد از عملیات گچ سفید گچکاری ساختمان انجام دهید. اما دقت داشته باشید که کار هریک از تیم های گچکاری یا سرامیک کاری به کار تیم دیگر آسیبی وارد نکند.

روش درست و حرفه ای اجرای عملیات گچکاری ساختمان:

• همیشه سعی کنید که گچ های مرغوب و دارای استاندارد را استفاده کنید.
• توجه داشته باشید که بهترین گچ برای گچکاری، گچ تازه تولید شده است (اگر انبارداری صحیح باشد، گچ را می توان تا یک سال هم نگهداری و استفاده کرد). گچ کهنه و آب دیده برای کار مناسب نیست. ملات گچی که کهنه باشد دیگر آن چسبندگی و مرغوبیت گچ نو و تازه را ندارد.
• برای پروژه گچکاری از تیم های حرفه ای استفاده کنید، تیم هایی که نمونه کارهای گچکاری آن ها را مشاهده کرده باشید.

– جهت اجرای گچ‌کاری از اکیپ کار آزموده که قبلا نمونه کار آن را دیده‌اید استفاده کنید. زیرا اکیپ‌های غیر ماهر علاوه بر اینکه ممکن است از نظر فنی کیفیت کار را پایین آورند، پرت زیاد مصالح خواهند داشت که دستمزد احتمالا ارزان‌تر آنها را پوشش می‌دهد.

– سطح گچ‌کاری شده دیوار باید کاملاً صاف و صیقلی و شاقول و عاری از اعوجاج باشد که می‌توان این موضوع را با قرار دادن یک شمشه روی دیوار گچ‌کاری شده، تست کرد.

– سقف گچ‌کاری شده نیز باید کاملاً تراز و بدون موج باشد.

– رنگ گچ پس از خشک شدن باید کاملا سفید باشد.

– پس از خشک شدن کامل گچ نباید با فشار دست گچ فروکش کند و یا به اصطلاح پوک باشد.

– از گچ‌کاری در دمای زیر صفر جداً خودداری شود.

– سطح گچ‌کاری شده پس از خشک شدن باید کاملا سخت بوده و گرده سفید ندهد.

– قطعات فلزی مثل کم درب‌ها و فریم پنجره‌ها و ستون‌های فلزی و بادبندها باید قبل از گچ‌کاری ضد زنگ بخورد.

– روی ستون‌های فلزی و بادبند‌ها و قسمت‌هایی که لوله بخاری در دیوار قرار دارد قبل از گچ‌کاری با توری مرغی پوشانده شود.

– در محل‌های اتصال ۲ دیوار با متریال مختلف، مثلا دیوار سفال به دیوار هبلکس و یا دیوار بتنی نیز از توری مرغی استفاده شود تا در اثر انبساط و انقباض متفاوت دو متریال ترک در گچ ایجاد نشود.